W warunkach całkowitej ciemności, jakie panują np. w czasie hibernacji różnych ssaków, aktywuje się enzym odpowiedzialny za spalanie tłuszczu - zaobserwowali badacze z USA.
Jak napisali na łamach najnowszego numeru tygodnika "Nature", odkrycie to może zaowocować nowymi metodami walki z otyłością i towarzyszącą jej często cukrzycą typu II.
Do tej pory naukowcy podejrzewali, że procesy przemiany materii są regulowane przez nasz wewnętrzny zegar biologiczny pod wpływem dobowych zmian naświetlenia, w cyklu dzień-noc. Teraz badacze z Uniwersytetu Stanu Teksas zaobserwowali u myszy, że procesy spalania tkanki tłuszczowej nasilają się w okresie przedłużającej się ciemności. Takie warunki są typowe dla stanu hibernacji, w którą zapadają niektóre gatunki ssaków.
Okazało się, że w okresie odrętwienia (który odpowiada hibernacji w warunkach laboratoryjnych), aktywuje się enzym potrzebny do spalania tkanki tłuszczowej - lipaza trzustkowa.
Kwasy tłuszczowe powstałe w tym procesie są następnie wykorzystywane jako źródło energii, m.in. do produkcji glukozy, potrzebnej do podtrzymania pracy mózgu. W normalnych warunkach, tj. w czasie dobowych zmian naświetlenia, źródłem glukozy jest regularnie dostarczany organizmowi pokarm.
Co więcej, cały mechanizm ulegał rozregulowaniu u myszy, które z powodu zmian genetycznych miały zaburzenia w pracy zegara biologicznego.
Badacze wykazali ponadto, że cząsteczką, która pobudza rozkład tłuszczu w przedłużającym się okresie ciemności jest 5'-AMP.
Podawanie syntetycznego odpowiednika tej substancji wywoływało stan odrętwienia i pobudzało rozkładanie tłuszczu u myszy, nawet gdy dobowe zmiany naświetlenia przebiegały normalnie, tj. w cyklu dzień-noc.
Zdaniem naukowców dowodzi to, że 5'-AMP jest centralnym regulatorem metabolizmu w okresie ciemności.
Jeśli podobny mechanizm zachował się również u ludzi, którzy normalnie nie zapadają w stan hibernacji, to 5'-AMP lub jego pochodne mogą być wykorzystane jako nowa klasa leków w terapii otyłości i związanej z nią cukrzycy typu II, spekulują autorzy pracy.