Cukrzyca może doprowadzić do tzw. nefropatii cukrzycowej, czyli cukrzycowego uszkodzenia nerek, a w następstwie do ich niewydolności.Utrzymanie przy życiu chorego w późnym okresie niewydolności nerek jest możliwe przez podłączenie go do sztucznej nerki lub zastosowanie innej metody leczenia nerko-zastępczego, jak dializa otrzewnowa lub przeszczep nerki.
O wystąpieniu nefropatii cukrzycowej decyduje z jednej strony stałe narażenie nerek na podwyższony poziom cukru, natomiast z drugiej – współistnienie pewnej podatności genetycznej.
Dzisiaj nie potrafi my jeszcze przewidzieć, który z chorych z rozpoznaną cukrzycą będzie miał nefropatię. Dlatego wszyscy chorzy, aby uniknąć zagrożenia cukrzycowego uszkodzenia nerek, muszą stosować te same metody leczenia.
Objawy nefropatii
Nefropatia przez wiele lat nie powoduje żadnych dolegliwości i pierwsze okresy jej rozwoju mogą przebiegać skrycie, toteż chorzy nie są w stanie zorientować się, że zaczyna się u nich cukrzycowe uszkodzenie nerek.
Pierwszym sygnałem rozwijającej się nefropatii jest mikroalbuminuria, czyli obecność niewielkiej ilości albumin w moczu, których nie można wykryć podczas tradycyjnego badania moczu, lecz dopiero dzięki zastosowaniu odpowiedniego testu. Dodatni wynik testu należy potwierdzić badaniem dobowej lub nocnej zbiórki moczu w wyspecjalizowanym laboratorium.
Kolejnym objawem zaawansowanej nefropatii jest tzw. jawny białkomocz, czyli obecność białka w moczu. Należy podkreślić, że niewielką ilość białka w moczu stwierdza się również w przebiegu innych schorzeń. Na przykład pojawia się ono na skutek zakażenia dróg moczowych i znika po wyleczeniu infekcji.
Następnym objawem uszkodzenia nerek jest wzrost ciśnienia tętniczego krwi. U chorych z cukrzycą typu 1. podwyższające się ciśnienie tętnicze zwykle świadczy o nefropatii, natomiast u chorych z cukrzycą typu 2. nadciśnienie tętnicze często współistnieje niezależnie od tego powikłania. Nadciśnienie tętnicze występuje prawie u 50 proc. osób z cukrzyca typu 2.
W dalszym okresie rozwoju nefropatii cukrzycowej stwierdza się podwyższony poziom kreatyniny i mocznika we krwi.
Precyzyjna kontrola
Ponieważ współczesna medycyna nie daje możliwości wyleczenia nefropatii, najważniejszą sprawą jest zapobieganie temu schorzeniu poprzez dobrze wyrównaną cukrzycę, kontrolowanie ciśnienia tętniczego, zaprzestanie palenia papierosów.
Chociaż nefropatii nie można wyleczyć, znane są sposoby zahamowania cukrzycowego uszkodzenia nerek. Wymagają one od pacjenta zdyscyplinowanego trzymania się następujących zaleceń:
- utrzymanie prawidłowych poziomów cukru we krwi na czczo oraz po posiłkach;
- precyzyjne kontrolowanie ciśnienia tętniczego krwi – u chorych na cukrzycę ciśnienie tętnicze nie powinno być wyższe niż 130/85 mmHg. Obniżenie ciśnienia za pomocą odpowiednich leków zapobiega postępowi uszkodzenia nerek i innych powikłań cukrzycy.
- kontrola cholesterolu i trójglicerydów krwi.
Chorzy z cukrzycowym uszkodzeniem nerek powinni znajdować się pod opieką diabetologa, a w momencie podwyższonego poziomu kreatyniny – również pod opieką nefrologa. Dobra współpraca diabetologa i nefrologa zapewnia choremu z nefropatią cukrzycową najbardziej optymalną opiekę. Łączona opieka diabetologiczno-nefrologiczna umożliwia też wdrożenie leczenia nerko-zastępczego u chorych z nefropatią cukrzycową w najbardziej odpowiednim momencie.
Poprawa metod insulinoterapii wraz z zastosowaniem intensywnej insulinoterapii, przestrzeganie przez chorych wskazań leczniczych, wzrost poziomu edukacji diabetologicznej sprawiły, że częstość występowania nefropatii spadła w ostatnich latach z około 33 do 12 procent.
Dr n. med. diabetolog
Mirosława Muszyńska
Tekst zamieszczono za zgodą Redakcji Magazynu "PEN".
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
