Tylko bardzo niewielką część, około 2,3%, środków uzyskanych ze zmian finansowania leczenia cukrzycy NFZ przeznaczył w 2012 roku na wprowadzenie do systemu refundacji nowych leków przeciwcukrzycowych – długodziałających insulin analogowych, refundowanych w stosunkowo wąskiej grupie pacjentów, jedynie w cukrzycy typu 1.
Równocześnie koszty pośrednie związane z leczeniem cukrzycy typu 2 i jej powikłań, według danych NFZ z 2009 r. sięgały ponad 2,8 mld PLN, a ich średnioroczny przyrost wynosi blisko 20%. Do najczęstszych następstw źle leczonej cukrzycy należą: stopa cukrzycowa, niewydolność nerek, zawał serca oraz udar mózgu. Właściwe leczenie cukrzycy jest warunkiem koniecznym ograniczenia kosztów społecznych i ekonomicznych epidemii tej choroby.
Jak podają dane GUS z 2009 r, liczba diabetyków w Polsce przekracza 3 mln osób. Pacjentów potencjalnie zagrożonych rozwojem cukrzycy, z upośledzoną tolerancją glukozy, jest prawie 5,5 mln. Według danych NFZ, średnie roczne koszty związane z cukrzycą i jej powikłaniami wynoszą niemal 3 mld zł.
Narodowy Fundusz Zdrowia w 2011 roku na leki przeciwcukrzycowe i paski do gleukometrów wydał 1 491 mln złotych. W poprzednich latach, 2006-2010, średnioroczny wzrost wydatków na leczenie cukrzycy wynosił 6%. Wprowadzenie nowego prawa związanego z Ustawą Refundacyjną pozwoliło NFZ na bardzo znaczące ograniczenie kosztów refundacji terapii cukrzycy w 2012 roku, o pół miliarda złotych. Aż 25% spadek wydatków Funduszu na leki w poprzednim roku ma źródło w zmniejszeniu wydatków na paski do glukometrów i insuliny. Tylko bardzo niewielką część, około 2,3%, uzyskanych środków ze zmian finansowania leczenia cukrzycy NFZ przeznaczył na finansowanie w 2012 roku refundacji nowych leków przeciwcukrzycowych – długodziałających insulin analogowych, refundowanych w stosunkowo wąskiej grupie pacjentów, jedynie w cukrzycy typu 1.
Najnowsze badania firmy doradczej Sequence wskazują, że zwiększa się udział pacjentów w finansowaniu terapii cukrzycy – przeciętne wydatki pacjenta kupującego insulinę w aptece wzrosły z około 103 złotych/transakcję w 3 kwartale 2011 do 111 złotych/transakcję w 3 kwartale 2012, przy mniejszej liczbie kupowanych opakowań leków.
"Zapobieganie, wykrywanie i skuteczne leczenie cukrzycy są jednym z największych wyzwań stojących przez systemem ochrony zdrowia w Polsce. Koszty tej choroby, bezpośrednie, liczone jako wydatek NFZ oraz pośrednie – społeczne, w postaci skrócenia życia, rent, kosztów opieki nad przewlekle chorymi, nie są dobrze oszacowane, ale jest to wiele miliardów złotych rocznie" – mówi Stefan Bogusławski, Partner Zarządzający Sequence HC Partners. |
Polska należy do krajów Unii Europejskiej z najniższym finansowaniem leczenia cukrzycy. IDF Diabetes Atlas, raport opracowany przez Międzynarodową Federację Diabetyków, podaje, że średnie wydatki publiczne i prywatne w przeliczeniu na 1 pacjenta chorującego na cukrzycę w Polsce w 2012 r. wyniosły 1145 USD. Mniej na ten cel przekazują jedynie Rumuni, Bułgarzy, Litwini i Łotysze. W europejskim rankingu badającym opiekę i leczenie chorych na cukrzycę - Euro Consumer Diabetes Index - Polska została oceniona na odległym 25 miejscu.
Polska jest jedynym, obok Malty, krajem Unii Europejskiej i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), gdzie w cukrzycy typu 2 długodziałające analogi insulin nie są refundowane.
"Komfort życia pacjentów z cukrzycą typu 2 leczonych długodziałającymi analogami insulin jest bez porównania wyższy od stosujących insulinę ludzką. Co więcej, ograniczenie ryzyka hipoglikemii oraz wygoda stosowania poprawia współpracę pacjenta w procesie leczenia. Zaś lepsze wyrównanie cukrzycy zmniejsza ryzyko wystąpienia i tempo rozwoju powikłań cukrzycowych, co w perspektywie długookresowej przyniesie korzyści także z perspektywy płatnika." – mówi prof. dr hab. n. med. Krzysztof Strojek, Śląskie Centrum Chorób Serca. |
"Oprócz niebagatelnego wpływu na długość i jakość życia diabetyków, refundacja nowoczesnych terapii przynosi znaczne korzyści ekonomiczne dla budżetu państwa. Gdyby do refundacji w cukrzycy typu 2, w ograniczonej populacji pacjentów (z niewystarczającą kontrolą glikemii pomimo stosowania insuliny NPH), weszły analogi długodziałających insulin, to ich wejście spowoduje zarazem, iż pacjenci nie będą stosować innych insulin (insulin NPH), co oznacza spadek wydatków na nie. Dlatego budżet NFZ na insuliny wynikający z ich refundacji wzrósłby o około 12 mln zł w kolejnych latach, co stanowi 0,4% z kwoty zaoszczędzonej przez NFZ na refundację leków w 2012 r." - mówi Magdalena Władysiuk, HTA Consulting.
"System leczenia cukrzycy w Polsce po zmianach prawa wymaga ponownej analizy z udziałem Ministerstwa Zdrowia, płatnika, lekarzy specjalistów i stowarzyszeń pacjentów" – konkluduje Stefan Bogusławski.