Jak przypomniał prof. Władysław Grzeszczak prezes Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, Światowa Organizacja Zdrowia uznała cukrzycę za epidemię XXI wieku. Obecnie, na świecie żyje niemal 250 mln cukrzyków. A ponieważ liczba nowych zachorowań na cukrzycę rośnie w bardzo szybkim tempie, do 2025 r. może ona wynieść nawet do 380 mln.
Jak ocenia Międzynarodowa Federacja Diabetologiczna (w skrócie IDF), cukrzyca i jej powikłania należą do pięciu najczęstszych przyczyn zgonów w krajach rozwiniętych. Chorobę zalicza się również do głównych przyczyn ślepoty, niewydolności nerek, amputacji kończyn, zawałów i udarów.
Prognozy te dotyczą głównie cukrzycy typu II, która rozwija się najczęściej po 50 r. życia i ma związek z otyłością oraz brakiem ruchu. Cukrzyca typu I, która stanowi od 5 do 10 proc. wszystkich przypadków tego schorzenia, jest efektem zniszczenia wysepek trzustki, które produkują insulinę. Dotyka dzieci, młodzież oraz młodych dorosłych i od razu wymaga leczenia insuliną, wyjaśnili obecni na konferencji specjaliści.
W Polsce na cukrzycę cierpi od 2 do 2,5 mln osób, z czego połowa nie wie o chorobie. Zdaniem prof. Grzeszczaka, dane te mogą być jednak nieco zaniżone, gdyż cukrzyca jest w naszym kraju rozpoznawana późno - średnio po 10 latach trwania, gdy zdążą się rozwinąć jej późne powikłania. Według danych IDF, odsetek chorych na cukrzycę w Polsce wynosi 9,1 proc. ogólnej populacji i jest nieco wyższy niż średnia europejska - 8,6 proc. Jednak do roku 2025 może on wzrosnąć do 11 proc.
Niektóre powikłania cukrzycowe, jak uszkodzenie nerwów (neuropatia), siatkówki oka (retinopatia) czy choroba naczyń obwodowych, występują w naszym kraju nieco częściej niż w innych państwach UE.
Zdaniem prof. Grzeszczaka, niepokojące jest to, że Polska należy do 10 państw świata o najwyższym odsetku osób cierpiących na tzw. stan przed-cukrzycowy, czyli zagrożonych cukrzycą. Oznacza to, że zapadalność na to schorzenie może w najbliższych latach wzrosnąć, podkreślił diabetolog.
- Cukrzyca jest drogą chorobą. Na jej koszty składają się nakłady na leczenie oraz tzw. koszty pośrednie, np. na wcześniejsze emerytury - powiedział członek Europejskiego Oddziału IDF - dr Joao Nabais, Portugalczyk, który od 21 lat choruje na cukrzycę typu I.
Jego zdaniem, żadne państwo nie będzie w stanie zapanować nad rozwijającą się epidemią cukrzycy, jeśli nie wdroży narodowego programu jej prewencji i leczenia. Niestety, z raportu IDF wynika, że na 27 państw UE aż 14, w tym Polska, nie ma takiej narodowej strategii. - Bezczynność w tej kwestii nie jest dobrym wyborem, nie da się obronić moralnie ani ekonomicznie - podkreślił dr Nabais.
Jak zaznaczył prof. Grzeszczak, problem cukrzycy jest bardzo powszechny. Każdy z nas prędzej czy później zetknie się z nim bądź w rodzinie bądź wśród znajomych. Dlatego powinien on być "przedmiotem zainteresowania zarówno władz, jak i opinii publicznej".
- Nie powiem, że można będzie wyeliminować ten problem, ale da się wiele zrobić w zakresie profilaktyki, lepszego leczenia cukrzycy, prewencji jej powikłań oraz obniżenia kosztów terapii. Do tego potrzebne jest jednak wdrożenie Narodowego Programu Polityki Diabetologicznej - zaznaczył specjalista. Do elementów, od których zależy stan diabetologii w Polsce i na świecie lekarz zaliczył też badania naukowe oraz edukację społeczeństwa.
Przykładem inicjatywy edukacyjnej są np., tworzone na terenie całej Polski przy placówkach służby zdrowia, Cukrzycowe Centra Edukacji. - Dyżurują w nich wykwalifikowane pielęgniarki, których zadaniem jest edukacja chorych na cukrzycę bądź ich krewnych i opiekunów, na temat właściwej diety, wysiłku fizycznego oraz metod samokontroli - powiedziała Alicja Szewczyk, przewodnicząca Polskiej Federacji Edukacji w Diabetologii.
Dostęp do porad jest bezpłatny, nie obejmują one jednak informacji o lekach. Do tej pory powstało już 90 takich punktów. Ich lista jest dostępna na stronie internetowej (www.ccel.pl).
Inną inicjatywą, która ma szerzyć wiedzę o czynnikach ryzyka i objawach cukrzycy, a także o metodach jej skutecznego leczenia są obchody Światowego Dnia Walki z Cukrzycą, który przypada na 14 listopada (dzień urodzin Fredericka Bantinga, jednego z odkrywców insuliny).
W tym roku jego przewodnim tematem jest cukrzyca wśród dzieci i młodzieży oraz znaczenie aktywności fizycznej w prewencji i leczeniu tej choroby.
Foto: World Diabetes Day