Szacuje się, że w Polsce cukrzycą dotkniętych jest około trzech milionów osób. Zdecydowana większość z nich, 80-90%, to pacjenci z cukrzycą typu 2. Wśród nich jest kilkaset tysięcy osób z cukrzycą jeszcze nierozpoznaną. Pacjenci ci nie mają oczywistych, ewidentnych objawów. Cukrzyca nie została jeszcze u nich zdiagnozowana, bo nie zostali oni poddani badaniom przesiewowym. O cukrzycy typu 2 krążą różne mity. Przedstawiamy te najpopularniejsze i wyjaśniamy, jak jest w rzeczywistości.MIT: To łagodna choroba, która nie wymaga szczególnej troski.
PRAWDA: Cukrzyca typu 2 powoduje przedwczesną umieralność, powikłania i inwalidztwo wielu pacjentów.
Cukrzyca to problem wielopłaszczyznowy. To tragedia chorych dotkniętych choroba i jej skutkami. To problem nie tylko samych pacjentów, ale także ich rodzin obciążonych koniecznością opieki nad chorym, problemami psychologicznymi czy socjalnymi związanymi z niejednokrotnie ograniczoną możliwością zarobkowania. Cukrzyca stanowi również problem społeczny ze względu na rosnące koszty leczenia, które zgodnie z zasadą solidaryzmu ponosi całe społeczeństwo.Od strony klinicznej cukrzyca to nie tyle problem podwyższonego stężenia glukozy, ale jego następstw w postaci tzw. późnych powikłań, które prowadzą do przedwczesnej umieralności, kalectwa czy zmniejszenia komfortu życia. Opieka nad chorymi na cukrzycę, ze względu na mnogość powikłań obejmujących liczne schorzenia, musi koordynować działanie różnego rodzaju specjalistów z zakresu medycyny, ale także pielęgniarek, edukatorów, psychologów czy pracowników socjalnych.
MIT: Pacjenci z cukrzycą typu 2 są sami sobie winni, że zachorowali, dlatego nie warto im pomagać.
PRAWDA: Cukrzyca typu 2 i otyłość są w znacznym stopniu uwarunkowane genetyczne. W cukrzycy typu 2 podstawowym celem terapii jest utrzymanie optymalnej kontroli metabolicznej choroby, redukcja nadmiernej i utrzymanie pożądanej masy ciała chorego.
Podstawowe znaczenie ma całkowita kaloryczność diety, dostosowana do wieku, aktualnej masy ciała oraz aktywności fizycznej osoby chorej. Deficyt energetyczny należy ustalić indywidualnie, tak aby umożliwić powolną, ale systematyczną redukcję masy ciała (ok. 0,5-1 kg/tydzień). Zmniejszenie masy ciała o co najmniej 5% w porównaniu z masą wyjściową przynosi wymierną poprawę kontroli glikemii, jednak optymalnie redukcja masy ciała powinna wynosić co najmniej 7%. Dzienny deficyt kaloryczny, wynoszący 500-750 kcal, uważa się za bezpieczny.Redukcję masy ciała można osiągnąć, stosując diety o zmniejszonej wartości kalorycznej i różnych proporcjach makroskładników (białka, tłuszcze, węglowodany), nie zaleca się jednak długotrwałego stosowania diet o znacznie obniżonej podaży węglowodanów oraz głodówek. Wszystkim pacjentom z cukrzycą oraz z nadwagą/otyłością zaleca się kontrolę wielkości porcji.
MIT: Wszystko jedno, jakim lekiem obniżmy poziom cukru. Stare leki są równie dobre jak nowe.
PRAWDA: Nowe leki zmniejszają liczbę zgonów, powikłań sercowo-naczyniowych i hipoglikemii. Wybór leków powinien mieć charakter zindywidualizowany i uwzględniać ich efekt sercowo-naczyniowy, skuteczność, objawy uboczne, wpływ na masę ciała, ryzyko hipoglikemii, cenę oraz preferencje pacjenta.
Ogólnie we współczesnej diabetologii obowiązuje zasada daleko posuniętej indywidualizacji celów i intensyfikacji terapii. U każdego chorego na cukrzycę, zwłaszcza cukrzycę typu 2, określając cele i dokonując wyboru strategii terapeutycznej, należy uwzględnić postawę pacjenta i spodziewane zaangażowanie w leczenie (także osób z jego otoczenia), stopień ryzyka wystąpienia hipoglikemii i jej ewentualne konsekwencje (poważniejsze u osób w starszym wieku, z uszkodzonym układem krążenia i/lub nerwowym), czas trwania cukrzycy, oczekiwaną długość życia, występowanie poważnych powikłań naczyniowych cukrzycy i istotnych chorób towarzyszących, stopień edukacji pacjenta oraz relacje korzyści i ryzyka uzyskania określonych wartości docelowych terapii. W niektórych sytuacjach (np. przy obecności zaawansowanych powikłań, w starszym wieku) wyznaczone cele leczenia należy osiągać stopniowo, w ciągu kilku (2-6) miesięcy.
Bibliografia:
1. Zalecenia kliniczne Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, rok 2020
2. Cukrzyca 2025. Strategia prewencji i leczenia cukrzycy w Polsce 2015-2025
3. Cukrzyca. Szanse i wyzwania. The Point, maj 2019
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
