Nasza wiedza o nerkach jest dość enigmatyczna. Wiemy, że mamy je dwie, że są naturalnym filtrem organizmu. Gdy pracują bez zakłóceń nie myślimy o nich ani o tym, że mogą szwankować.Nerki są głównym elementem układu moczowego człowieka. Ich najważniejszym zadaniem jest zabezpieczenie stałości środowiska wewnętrznego organizmu poprzez wydalanie nadmiaru wody, soli mineralnych i innych substancji zbędnych czy szkodliwych dla zdrowia, które powstają podczas procesów metabolicznych albo są przyjmowane np. wraz z pokarmem (dotyczy to również np. silnie toksycznych leków).
Gdy źle funkcjonują
Duże uszkodzenie nerek jest przyczyną zaburzeń metabolicznych i wodno-elektrolitowych, które pociągają za sobą zaburzenia czynności wszystkich narządów, głównie mózgu, serca i płuc, co prowadzi do śmierci. Niewydolność nerek może wystąpić jako ostra lub przewlekła. Wczesne stadia przewlekłej niewydolności nerek przez wiele lat nie dają wyraźnych objawów klinicznych. Dość wcześnie występuje nadciśnienie tętnicze i zwapnienia w tętnicach, m.in. wieńcowych.
Wrogowie - otyłość, palenie...
Najczęstsze przyczyny ostrej niewydolności nerek, to odwodnienie i toksyny (m.in. alkohol, szczególnie nieznanego pochodzenia, leki i narkotyki). Przewlekła niewydolność nerek jest skutkiem źle leczonych chorób: cukrzycy, nadciśnienia tętniczego i kłębuszkowego zapalenia nerek. Rzadką przyczyną niewydolności nerek są choroby dziedziczne, kamica, zakażenia układu moczowego czy inne przyczyny. Rozwój przewlekłej niewydolności nerek znacznie przyśpieszają otyłość i palenie tytoniu. Badania wykonane niedawno w Australii wykazały, że uszkodzenie nerek było przynajmniej cztery razy częstsze u palaczy, a u palaczy z cukrzycą – aż 11-krotnie częstsze.
Chore nerki - chore serce
Problem trzeba też widzieć "z drugiej strony". Uszkodzenie nerek sprzyja przede wszystkim chorobom serca i tętnic. Jest to spowodowane różnymi zaburzeniami metabolicznymi, m.in. przyspieszonym rozwojem miażdżycy i zwapnieniami tętnic. Jak tłumaczy prof. Michał Myśliwiec, już w początkowych stadiach przewlekłej choroby nerek dochodzi do wzrostu stężenia fosforanów we krwi i zaburzona jest równowaga miedzy substancjami zwiększającymi i hamującymi zwapnienia naczyń. Fosforan wapnia odkłada się w naczyniach, zamiast w kościach. Dwudziestoletni chory z niewydolnością nerek może mieć zwapnienia naczyń podobne do stanu naczyń u 80-letnich ludzi. Zwapnienia występują także w naczyniach wieńcowych, powodują objawy choroby wieńcowej i są często przyczyną zawału serca i śmierci. Większość chorych z niewydolnością nerek umiera zanim wystąpi konieczność ich dializowania. Tylko co piąty chory z uszkodzeniem nerek w przebiegu cukrzycy jest dializowany. Większość umiera wcześniej z przyczyn sercowych (choroba wieńcowa, zaburzenia rytmu, niewydolność serca).
Skąd te kamienie
Kamica moczowa polega na krystalizacji w drogach odprowadzających mocz różnych jego składników, najczęściej szczawianu wapnia. Powoduje ona uszkodzenie nerek i sprzyja zakażeniom układu moczowego. Co pewien czas chory wydala kamienie, co zwykle wywołuje napad bardzo silnego bólu (kolka nerkowa).U niektórych chorych dochodzi do niewydolności nerek. Dotyczy to zwłaszcza chorych z dużym kamieniem lub tzw. kamicą odlewową. Kamicy sprzyjają czynniki genetyczne i styl życia. U około 10 proc. chorych nawracająca kamica jest objawem gruczolaka przytarczyc. Do nawrotów kamicy predysponują: nadużywanie soli, dieta bogatobiałkowa (dużo mięsa i tłuszczów zwierzęcych) i odwodnienie. Kamicy zapobiegają: dieta ubogosolna, bogata w jarzyny i owoce, regularne przyjmowanie płynów (w tym wypijanie przed snem szklanki wody).
Nerka jest narządem parzystym, położonym zaotrzewnowo, na tylnej ścianie jamy brzusznej. Przeciętne wymiary nerki wynoszą: długość: 11-12 cm, szerokość: 5-7,5 cm, grubość: 2,4-4 cm, a ich masa od 125 do 170 g (u mężczyzn) i 115-155 g (u kobiet). Wymiary oraz masa nerki są proporcjonalne do masy ciała.
(SAB)
Tekst zamieszczono za zgodą Redakcji Magazynu "PEN".
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
