Tłumaczenie artykułu na zlecenie portalu mojacukrzyca.org wykonała Agata Czerniewska www.tlumaczymymedycyne.pl.
Badanie wykazało, że system sztucznej trzustki był w stanie utrzymać stężenie cukru we krwi na znacznie lepszym poziomie i pozwolił skuteczniej zapobiec niebezpiecznemu spadkowi jego stężenia w nocy, w porównaniu z pompą insulinową i systemem ciągłego monitorowania stężenia glukozy.
"Istnieje nadzieja na lepszą kontrolę bez ciągłego strachu przed nadmiernym obniżeniem stężenia cukru we krwi, a co za tym idzie na poprawę jakości życia w niedalekiej przyszłości" powiedział autor badania, dr Moshe Philip.
Philip jest dyrektorem Instytutu Endokrynologii i cukrzycy przy Krajowym Ośrodku ds. Cukrzycy u Dzieci związanym z ośrodkiem medycznym Schneider Children’s Medical Center w Tel Avivie. Wyniki zostały opublikowane w wydaniu New England Journal of Medicine z dnia 28 lutego.
Cukrzyca typu 1 jest chorobą autoagresywną, w przebiegu, której układ immunologiczny uszkadza zdrowe komórki, atakując komórki beta trzustki. W ten sposób organizm skutecznie pozbawia się zdolności do produkowania insuliny, hormonu, który pomaga w metabolizmie węglowodanów pochodzących z żywności i stanowiących paliwo dla komórek.
Insuliny nie można zastąpić tabletkami. Trzeba ją podać w postaci zastrzyku lub za pomocą pompy, która jest połączona z cienkim czujnikiem wprowadzonym pod skórę wymagającym co kilka dni wymiany. W obu przypadkach problem polega na tym, że chorzy muszą oszacować, na podstawie przyjmowanego jedzenia oraz ilości wysiłku fizycznego, który planują wykonać, ile będą potrzebować insuliny.
Zbyt duża dawka insuliny może doprowadzić do nadmiernego obniżenia poziomu cukru we krwi (hipoglikemii), co sprawia, że osoba chora czuje się naprawdę źle. Pozostawiona bez interwencji, hipoglikemia może doprowadzić do utraty przytomności. Niskie stężenie glukozy we krwi może nawet spowodować śmierć. Z kolei zbyt mała ilość insuliny prowadzi do nadmiernie wysokiego stężenia cukru we krwi (hiperglikemii), która z czasem wywołuje poważne komplikacje w postaci choroby serca i nerek oraz problemów z oczami.
Sztuczna trzustka może potencjalnie rozwiązać te problemy poprzez przejęcie decyzyjności oraz wykorzystywanie specjalistycznych algorytmów komputerowych do określenia ile insuliny jest potrzebne w danym momencie. |
Opracowanie takiego urządzenia, nie jest jednak łatwe. Maszyna musi zapewniać możliwość ciągłego określania stężenia cukru we krwi oraz umieć zinterpretować wyniki pod kątem istnienia tendencji wzrostowej lub spadkowej poziomu glukozy. Konieczne jest również wmontowanie w urządzenie części, w której insulina będzie przechowywana i skąd będzie podawana. Obecnie, większość sztucznych trzustek, w tym również ta, która stanowiła przedmiot opisywanego badania, wykorzystuje dostępne pompy insulinowe oraz system ciągłego monitorowania poziomu glukozy. Zapewniają one pomiar poziomu cukru, co kilka minut za pomocą wprowadzonego pod skórę czujnika, który przesyła wyniki do nadajnika.
W przypadku sztucznej trzustki konieczna jest również współpraca z urządzeniem, w którym zainstalowany zostanie program komputerowy lub algorytm. Obecnie, program przechowywany jest w laptopie, który w ciągu nocy znajduje się obok łóżka. Takie rozwiązanie zastosowano również w opisywanym badaniu. Istnieje nadzieja, że algorytm będzie można umieścić też w innych urządzaniach, a może nawet, jako aplikację w telefonie komórkowym.
W nowym badaniu, 56 dzieci z trzech różnych obozów dla pacjentów z cukrzycą w Izraelu, Słowenii i Niemczech zostały w sposób losowy przypisane do jednego z dwóch zespołów, w którym na noc podłączano sztuczną trzustkę lub stosowano standardowe rozwiązanie w postaci pompy insulinowej i ciągłego monitorowania poziomu glukozy. Kolejnej nocy, pacjenci zamieniali się.
U wszystkich dzieci biorących udział w tym badaniu występowała cukrzyca typu 1, a przedział wiekowy wahał się od 10 do 18 lat.
Obozy wypoczynkowe dla osób z cukrzycą stwarzają wspaniałą okazję, żeby przetestować sztuczną trzustkę, dlatego że dzieci są tam znacznie bardziej aktywne niż zwykle. A dzięki tej dodatkowej aktywności fizycznej, cukier pozostaje u nich na niskim poziomie w nocy. Dodatkowo, wyznaczani się opiekunowie, których zadaniem jest wykonywanie pomiaru glukozy o określonych porach przez całą noc. |
System sztucznej trzustki, testowany w opisywanym badaniu, odcina dopływ insuliny, gdy wykryje, że stężenie cukru we krwi za bardzo obniża się. Z kolei, gdy poziom cukru wzrasta, system może zapewnić dodatkową dawkę insuliny.
O niskim poziomie cukru mówi się, gdy jego stężenie spada poniżej 70 miligramów na decylitr (mg/dL). W nocy, gdy u dzieci stosowano standardowe leczenie, stwierdzono 36 epizodów niskiego stężenia glukozy we krwi. Z kolei, gdy pacjenci podłączeni byli do sztucznej trzustki, tylko w 12 przypadkach zaobserwowano przypadki nadmiernego obniżenia cukru we krwi. Według dr Phillipa możliwe jest zmodyfikowanie systemu tak, żeby ograniczyć ilość takich epizodów jeszcze bardziej.
Jeden z ekspertów zajmujących się cukrzycą również wypowiedział się na temat tego urządzenia.
"Nocna kontrola jest najtrudniejszym i najbardziej kłopotliwym elementem kontrolowania cukrzycy" wyjaśnia Aaron Kowalski, wiceprezes odpowiedzialny za postępowanie terapeutyczne w JDRF (dawnej Fundacji badań nad cukrzycą młodzieńczą) z siedzibą w Nowym Jorku.
"Niesamowite jak skutecznie sztuczna trzustka zapobiega obniżaniu się cukru we krwi bez konieczności budzenia dziecka i spożywania przez niego posiłku, co zakłóca sen, zwiększa ilość spożytych kalorii i sprzyja pozostawaniu na zębach cukru przez całą noc" powiedział Kowalski.
Sztuczna trzustka pozwoliła na utrzymywanie średniego poziomu cukru we krwi równego 126 mg/dL, podczas gdy wartość ta przy standardowym postępowaniu wynosiła 140 mg/dL. Celem leczenia insuliną jest utrzymywanie możliwie niskiego stężenia glukozy we krwi, które jednak nie spadnie poniżej 70 mg/dL. Leczenie wspomagane sztuczną trzustką okazało się, więc, skuteczniejsze.
Dr Phillip powiedział, że jego grupa testuje obecnie sztuczną trzustkę u pacjentów w domach.
JDRF przekazało natomiast informację, że jednocześnie testowanych jest kilka różnych systemów sztucznej trzustki w warunkach ambulatoryjnych w USA.
www.tlumaczymymedycyne.pl
Materiał źródłowy: diabetes.webmd.com, 27.02.2013