Z kalkulatora bolusa korzystałem, jak byłem na pompie Paradigm Veo, korzystam i teraz będąc na MiniMed 640G - to zdecydowane ułatwienie i oszczędność czasu, ponieważ szereg obliczeń jest wykonywana automatycznie przez system. Kalkulator bolusa wykorzystuje indywidualne ustawienia, wynik pomiaru poziomu cukru we krwi oraz wprowadzone węglowodany i na ich podstawie szacuje wielkość bolusa. Do wspomnianych indywidualnych ustawień należą wskaźnik węglowodanów lub wskaźnik WW oraz wrażliwość na insulinę, docelowy poziom glukozy i czas aktywności insuliny. Te parametry musimy określić we współpracy z naszym lekarzem prowadzącym.
Po skonfigurowaniu kalulatora bolusa można używać go do obliczania i podawania bolusa przed posiłkiem, bolusa korekcyjnego, bolusa przed posiłkiem powiększonego o bolus korekcyjny za pomocą bolusa normalnego, bolusa o przedłużonym działaniu lub bolusa złożonego.
(kliknij, aby powiększyć)
Konfigurując nasze indywidualne ustawienia mamy do wyboru dwa sposoby, w jakich obliczamy węglowodany na co dzień. Wskaźnik węglowodanów należy wybrać w przypadku obliczania liczby gramów węglowodanów przypadających na jedną jednostkę insuliny. Natomiast wskaźnik WW wybieramy, gdy chcemy korzystać z funkcji podając liczbę jednostek insuliny potrzebną do skompensowania jednego wymiennika węglowodanowego. Ja właśnie z tego korzystam, czyli ze wskaźnika WW - używając kalkulatora bolusa wpisuję ile wymienników węglowodanowych (WW) zamierzam aktualnie spożyć.
Moje ustawienia wskaźnika WW
- Od godz. 00.00 do godz. 6.00 - 1,50 jednostki na wymiennik węglowodanowy
- Od godz. 6.00 do godz. 10.00 - 3,80 j/WW
- Od godz. 10.00 do 18.00 - 2,60 j/WW
- Od godz. 18.00 do 00.00 - 2,00 j/WW
(kliknij, aby powiększyć)
Trzecim parametrem koniecznych do prawidłowego funkcjonowania kalkulatora bolusa jest docelowa wartość glukozy ("Docelowa Glu"). Kalkulator bolusa szacuje wielkość bolusa na podstawie docelowego zakresu stężenia glukozy. Stężenie glukozy zostaje skorygowane do wartości zawierającej się w zakresie między górny a dolnym limitem. Aby użyć jednej wartości docelowej zamiast zakresu, należy ustawić tę samą wartość w wypadku opcji Wysoka i Niska.
Jeżeli stężenie glukozy we krwi jest wyższe niż wysoka wartość docelowa, obliczana jest dawka korekcyjna. Jeżeli stężenie glukozy we krwi jest niższe niż niska wartość docelowa, obliczana jest korekta ujemna, o jaką zostanie pomniejszony bolus podawany przed posiłkiem.
W moim przypadku mam ustawione dwa zakresy docelowej glukozy. Od godz. 00.00 do 5.00 w zakresie od 100 do 110 mg/dl oraz od godz. 5.00 do 24.00 w zakresie do 80 do 100 mg/dl.
I ostatnim parametrem jest czas aktywności insuliny. Aktywna insulina to insulina z bolusa, która została wprowadzona prze z pompę do organizmu i nadal działa, obniżając stężenie glukozy we krwi. Czas aktywności insuliny to czas, przez jaki insulina z bolusa będzie monitorowana jako aktywna insulina. Czas ten powinien być ustalony z lekarzem prowadzącym. Musi on być jak najlepiej dostosowany do typu używanej insuliny oraz fizjologicznej szybkości przyswajania insuliny przez organizm. Ja stosuje analog szybkodziałający i u mnie czas aktywności insuliny wynosi 3 godziny.
(kliknij, aby powiększyć)
W momencie zaprogramowania tych wszystkich parametrów możemy korzystać z kakulatora bolusa, co jest niezwykle praktycznym narzędziem, bardzo, ale to bardzo ułatwiającym codzienne życie diabetyka z pompą insulinową. Nie wyobrażam sobie funkcjonowania z pompą, która ma wbudowany kalkulator bolusa, a z której to funkcji użytkownik nie korzysta. To tak, jak by mieć smartfona, a wykorzystywać by go tylko do dzwonienia, a w najlepszym przypadku do wysyłania i odbierania smsów. Nie tędy droga, nie tędy.
I mały przykład. Mierzymy poziom cukru we krwi i powiedzmy otrzymujemy wynik 250 mg/dl. Zamierzamy do tego zjeść 2 wymienniki węglowodanowe. Będąc na penach proszę obliczyć ile potrzeba korekty i ile o danej porze dnia należy przyjąć insuliny na ten wymienniki. Zadanie iście matemtyczne. Rzecz by można, że bez kartki, długopisu i kalkulatora ciężko będzie sobie poradzić. Zakładając, że mamy godzinę 16.00 i naszym docelowym cukrem jest 100 mg/dl obliczamy...
(kliknij, aby powiększyć)
Cukier 250, do prawidłowego cukru mamy aż 150 "punktów" za dużo. Jedna jednostka obniża mi cukier o 30 "punktów" więc na korektę potrzebuje 150/30 = 5 jednostek insuliny. Zamierzam zjeść 2 WW. Na jeden wymiennik o godz. 16.00 potrzebuję 2,6 jednostki, tak więc 2,6 razy 2 ww = 5,2 jednostki. Do tego wypadałoby uwzględnić, czy w naszym organizmie nie ma jeszcze aktywnej insuliny, ale kto na penach to robi? Po wyliczeniach mamy 5 jednostek na korektę i 5,2 jednostki na WW. Zatem całość wynosi 10,2 jednostki. Ups, jak na penach podać 10,2? Na pompie jest to jednak możliwe, to bardzo precyzyjne urządzenie. Trochę matematyki, trochę obliczeń, trochę to trwało. A z kalkulatorem bolusa jest znacznie szybkiej. Po pomiarze cukru wpisujemy tylko ilość WW i dosłownie w tym samym czasie mamy zaproponowaną, konkretnie dla nas, dawkę insuliny. Dawkę, którą możemy dodatkowo ręcznie modyfikować, jeżeli oczywiście zachodzi taka potrzeba.
Jeżeli jesteś więc szczęśliwym posiadaczem pompy insulinowej, która posiada kalkulator bolusa, a nie korzystasz z tej funkcji - niniszejszym gorąco do Ciebie apeluję. Zacznij korzystać z tego dobrodziejstwa, bo wielu diabetyków dałoby wiele, aby chociaż trochę łatwiej żyło im się na z cukrzycą. A wiem, że wielu z kalkulatora bolusa nie korzysta. Czemu? Nie wiem, może teoretycznie łatwiej jest im podać insulinę "na oko". Ale podobno "na oko" to chłop w szpitalu umarł. Ja gorąco polecam KALKULATOR BOLUSA, bez którego nie wyobrażam już sobie słodkiego życia :-)
Jerzy Magiera
autor portalu mojacukrzyca.org