Nim się obejrzeliśmy, nadszedł luty, a wraz z nim kolejny numer "Diabetyka". Piszemy w nim m.in. o tym, jakie schorzenia wymagają szczególnej uwagi, jeśli występują u osób z cukrzycą i na czym polega kompleksowa ocena medyczna przy cukrzycy. Ponieważ od 1 stycznia br. obowiązuje zaktualizowana lista leków refundowanych, przygotowaliśmy zestawienie dostępnych w naszym kraju preparatów insuliny z aktualnymi cenami.
Pod lupę wzięliśmy też temat zaburzeń snu, bo jak wykazała metaanaliza badań, słaba jakość snu, sen za krótki i/lub za długi, były związane z wyższym odsetkiem hemoglobiny glikowanej u osób z cukrzycą typu 2. Dlatego opisaliśmy dostępne w aptekach środki bez recepty, by - jeśli jest jakiś problem ze snem - świadomie i odpowiedzialnie podejmować decyzje o ich wyborze (zawsze też warto poradzić się farmaceuty i powiedzieć, jakie leki stosuje się na co dzień). A że w lutym są walentynki, pokusiliśmy się o podjęcie tematu randkowania i "logistyki randek", gdy towarzyszy nam cukrzyca.
POCZYTALNIAKwasica cukrzycowa a COVID-19
Zaburzenia erekcji
Wczesna menopauza
Cukrzyca po przejściu COVID-19
Tętniak aorty brzusznej
TEMAT NUMERU
Kompleksowa ocena medyczna przy cukrzycy - zalecenia ADA 2022
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
Glukometr na zdrowie
Randki i cukrzyca
POD LUPĄ
Zaburzenia rytmu serca
Sen w tabletkach
ABC INSULINOTERAPII
Przegląd insulin z cenami
LEKARZ ODPOWIADA
Otyłość przy cukrzycy typu 1
ZDROWO ŻYWIENIOWO
Tłusty czwartek w wersji light
Właściwe porcje
Przepisy kulinarne
BLIŻEJ NATURY
Niezłe ziółko... Biedrzeniec
ZADBAJ O SIEBIE
Bańki dla zdrowia i urody
- TEMAT NUMERU
Kompleksowa ocena medyczna przy cukrzycy - zalecenia ADA 2022
- Cukrzyca rzadko występuje samodzielnie, jako jedyne schorzenie. Taka jej specyfika. Nic na to nie poradzimy. Możemy za to monitorować przebieg jej oraz chorób towarzyszących i powikłań, aby zawczasu reagować na nieprawidłowości i wdrażać skuteczne leczenie.
Kompleksowa ocena medyczna obejmuje ocenę ogólnego stanu zdrowia, powikłań cukrzycy, ryzyka sercowo-naczyniowego, ryzyka hipoglikemii, leczenia chorób współistniejących oraz zaangażowania pacjenta w swoją terapię.
Oprócz wywiadu lekarskiego, badania fizykalnego i badań laboratoryjnych ważna jest też ocena zachowania pacjenta w zakresie samodzielnego leczenia cukrzycy, sposobu odżywiania, społecznych uwarunkowań jego zdrowia (m.in. wsparcie otoczenia, ograniczenia finansowe, warunki egzystencji itd.) i kondycji psychospołecznej. Zaleca się też ocenę jakości i czasu trwania snu - metaanaliza badań wykazała bowiem, że słaba jakość snu, sen za krótki i/lub za długi, były związane z wyższym odsetkiem HbA1c (hemoglobiny glikowanej) u osób z cukrzycą typu 2.
- ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
Glukometr na zdrowie
- Sprawdzanie poziomu glukozy we krwi to podstawowy element samokontroli. Pytanie tylko, czy używamy glukometru wystarczająco często, aby dobrze kontrolować cukrzycę? Czy na pewno wiemy, jak najlepiej wykorzystać wyniki pomiarów glikemii?
Są dwa ważne powody, dla których należy kontrolować glikemię. Pierwszy, najbardziej oczywisty: robimy to, aby upewnić się, że poziom glukozy we krwi jest odpowiedni, nie zagraża naszemu bezpieczeństwu. Drugi powód: analiza wartości glikemii może pomóc nam i naszemu lekarzowi w dostosowaniu dawek insuliny oraz w znalezieniu sposobów na zwiększenie czasu spędzanego w docelowym zakresie glukozy (70-180 mg/dl), określanego jako Time in Range (TIR).
Umiejętna interpretacja wyników poziomu glukozy pozwala maksymalnie wykorzystać dane otrzymywane z glukometru i dokonywać codziennych zmian w terapii. Oprócz oznaczania stężenia glukozy we krwi, glukometry dają również możliwość rejestrowania innych ważnych zmiennych, które mogą wpływać na glikemię, takie jak spożycie węglowodanów, dawki insuliny, ćwiczenia. Jeżeli nie dysponujemy glukometrem, który ma te różne funkcje, pozostaje nam zapisywać wszystkie informacje w dzienniczku samokontroli. Dane z pomiarów glikemii o określonych godzinach w połączeniu z opisem towarzyszących im sytuacji (skład posiłku, aktywność itd.) dają pełniejszy obraz codziennego życia z cukrzycą. Pokazują kontekst, w którym glikemia osiąga określoną wartość. Dlatego zachęcamy, aby przez tydzień odnotowywać jak najwięcej informacji. Proces rejestrowania tych wszystkich danych może wydawać się nudny i żmudny, ale korzyści z tego wynikające są warte wysiłku.
- POD LUPĄ
Zaburzenia rytmu serca
- O tym, w jakim rytmie pracuje serce możemy dowiedzieć się, wykonując badanie EKG. Badanie serca poprzez osłuchiwanie mówi nam jedynie, czy serce pracuje miarowo, czy niemiarowo. Prawidłowa częstość pracy serca mieści się w zakresie od 60 do 100 uderzeń na minutę. Praca poniżej 60 uderzeń na minutę określana jest mianem bradykardii, a powyżej 100 uderzeń na minutę mianem tachykardii.
Gdy bodźce elektryczne powstają poza węzłem zatokowym to następstwem tego zjawiska są zaburzenia rytmu serca. Dzielą się one na zaburzenia rytmu nadkomorowe oraz komorowe. W przypadku nadkomorowych zaburzeń rytmu, nieprawidłowe ognisko wytwarzania bodźców jest zlokalizowane w obrębie przedsionków. W przypadku komorowych zaburzeń rytmu serca, nieprawidłowe ognisko wytwarzania bodźców jest zlokalizowane w obrębie komór.
- LEKARZ ODPOWIADA
Otyłość przy cukrzycy typu 1
- Pacjenci z typem 1 cukrzycy są tradycyjnie postrzegani jako osoby raczej szczupłe, zwłaszcza gdy zestawimy ich z obrazem typu 2, w którym dominuje nadwaga. W ostatnich 20. latach nastąpiło potrojenie liczby osób z nadwagą. Według danych amerykańskich, otyłość mierzona współczynnikiem BMI dotyczy 35% mężczyzna i 40% kobiet. Ten trend przyrostu masy ciała nie ominął też pacjentów z typem 1. Uważa się, że ok. 50% pacjentów ma nadwagę lub otyłość. Jednak prawidłowa kontrola masy ciała jest niezbędna dla osiągnięcia długofalowych celów leczenia cukrzycy. Innymi słowy, powikłania sercowo-naczyniowe, które są skutkiem nadwagi mogą zniweczyć równoległe starania o dobre wyrównanie glikemii.
Otyłość nie ma szczęścia do farmakoterapii. W ostatnich dziesięcioleciach testowano szereg leków, których działanie polegało na ośrodkowym hamowaniu apetytu. Jednak po pewnym czasie okazywało się, że ich niekorzystny profil działań niepożądanych prowadził do wycofania z rynku. Praktycznie wykorzystywane są dwa preparaty: jeden z grupy przeciwdepresyjnych oraz drugi lek przeciwcukrzycowy z grupy agonistów receptora GLP-1. Ten ostatni stosowany jest w otyłości i cukrzycy typu 2, ale nie ma rejestracji dla cukrzycy typu 1.
- ZADBAJ O SIEBIE
Bańki dla zdrowia i urody
- Bańki mają długą historię. Stosowano je m.in. w Mezopotamii, starożytnej Grecji i Rzymie, w Chinach i krajach arabskich. Z czasem rozprzestrzeniły się w europie. Do polski dotarły w XVI w. i były powszechnie stosowane do poł. XX w. Przez długie lata zapomniane, teraz triumfalnie wracają do łask.
Działanie baniek lekarskich jest efektem aktywowania układu odpornościowego do walki z mikrourazami podskórnymi, powstającymi w miejscu ich stawiania. Jak do tego dochodzi? W środku bańki wytwarza się podciśnienie, które wciąga skórę i tkanki podskórne do wnętrza bańki. Dochodzi do przekrwienia w miejscu stawiania baniek i pękania drobnych naczyń krwionośnych (dlatego po zabiegu widoczne są siniaki w okolicy przyłożenia bańki). Powstaje miejscowy odczyn zapalny. Układ odpornościowy traktuje krew z takiego podskórnego wylewu jako obce białko i aktywuje mechanizmy immunologiczne, które działają jak przy walce z patogenami. Wzrasta stężenie przeciwciał we krwi, które przedostają się do miejsca "infekcji", a ponieważ nie napotykają tam żadnych patogenów, zwalczają infekcje toczące się w pobliżu. Stąd istotne jest, aby umiejętnie dobrać miejsce stawiania baniek względem miejsca, w którym jest stan zapalny.
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
