mojacukrzyca.org - DiABEtyK: Miesięcznik DiABEtyK, lipiec 2017, nr 7 (258)

W najnowszym numerze DiABEtyKA kolejna część cyklu dotycząca etapów leczenia cukrzycy typu 2, tym razem o roli pochodnych sulfonylomocznika. Rozważania o cukrzycy skupiamy na dalekich podróżach. Pod lupę bierzemy bóle w klatce piersiowej. W numerze także o najczęstszych błędach pacjentów z cukrzycą typu 2 w kwestii użytkowania wstrzykiwacza oraz o tym, co warto wiedzieć na temat czerniaka.

Diabetyk

FELIETON
4 Stopa, stopę, stopie... o stopo!
POCZYTALNIA
5 Otyłość u dzieci i zagrożenie cukrzycą
Ciekawe działanie papryki chilli
Wzmacniający balsam do ciała
Hipoglikemia sprzyja zaburzeniom rytmu serca
PERSPEKTYWY I ZBLIŻENIA
6 Kopnij cukrzycę
DIABETYK POLECA
8 Etapy leczenia cukrzycy typu 2 (cz. 3). Rola pochodnych sulfonylomocznika
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
12 Cukrzyca i dalekie podróże
16 Metody oceny wyrównania glikemii
POD LUPĄ
20 Leki i nie tylko
23 Skóra latem
24 Ból w klatce piersiowej
ABC INSULINOTERAPII
26 Najczęstsze błędy pacjentów z cukrzycą typu 2 (cz. 2). Użytkowanie wstrzykiwaczy
ZDROWO ŻYWIENIOWO
28 Przepisy kulinarne
30 Zdrowe grillowanie
34 Dieta przy niedoczynności tarczycy
WARTO WIEDZIEĆ
37 Czerniak
40 Zostań szefem swojej zdrowej kuchni

43 Prenumerata
44 Apteki
46 Roz(g)rywka

DIABETYK POLECA
Etapy leczenia cukrzycy typu 2 (cz. 3). Rola pochodnych sulfonylomocznika: Drugi istotny fakt związany z mechanizmem działania wiąże się z tym, że te leki działają tylko przy zachowanej czynności wydzielniczej komórek beta. A zatem mogą być skuteczne jedynie w leczeniu cukrzycy typu 2. W cukrzycy typu 1, w której doszło do zniszczenia komórek beta produkujących insulinę, nie mogą być stosowane, gdyż nie mają wówczas punktu uchwytu. W przypadku cukrzycy typu 2 jest jeszcze jedno zjawisko rzutujące na skuteczność terapii. Otóż z upływem czasu może dojść do pogłębienia zaburzeń wydzielania insuliny i wówczas działanie tych pochodnych będzie słabsze. W wymiarze klinicznym zjawisko to nazywa się wtórną nieskutecznością pochodnych sulfonylomocznika. W praktyce objawia się to tym, że po kilku latach leczenia mimo stosowania przepisanych dawek dochodzi do wyczerpania zdolności komórek beta i glikemia się podwyższa. Dodatkowo brak hamowania glukagonu prowadzi do wzrostu produkcji glukozy w wątrobie i dalszego pogorszenia wyrównania cukrzycy. Oznacza to konieczność zmiany rodzaju leczeni.
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
Cukrzyca i dalekie podróże: Niewątpliwie atrakcyjnym aspektem dalekich podroży jest kosztowanie lokalnych specjałów. Problem w tym, że nie znajdziemy ich w żadnych tabelach z wartościami odżywczymi. Często trudno ocenić ich skład, możemy jedynie dedukować i porównywać do znanych nam potraw. Niezbędne przy tym jest intensywne monitorowanie poziomu glukozy, aby zawczasu zareagować. Przecukrzenie będzie mniej kłopotliwe niż hipoglikemia, ale nie należy go ignorować. Częściej jednak możemy mieć do czynienia z niedocukrzeniami. Pamiętajmy bowiem, że wyjeżdżając w daleką podroż, zwykle chcemy jak najwięcej zobaczyć, przeżyć, zwiedzić, a więc więcej mamy też ruchu, który wspomaga działanie insuliny. Dlatego zmiana dawek do posiłków (a także bazy) może okazać się konieczna. Najważniejsze, byśmy szybko reagowali na zmiany, nie bali się ich i wyciągali wnioski. Narzędziem, które nam to umożliwi, jest glukometr. Dlatego nie oszczędzajmy na liczbie opakowań pasków przy pakowaniu.
POD LUPĄ
Ból w klatce piersiowej: Mięsień serca jest unaczyniony przez dwie tętnice wieńcowe: prawą i lewą. Choroba wieńcowa polega na powstawaniu zwężeń w obrębie naczyń krwionośnych serca. Ból jest objawem wynikającym z niedotlenienia mięśnia sercowego, do czego dochodzi wskutek zmniejszonego dopływu krwi. Przy niewielkich zwężeniach, poniżej 50% światła naczynia, dolegliwości nie występują, mówimy wtedy o zwężeniu hemodynamicznie nieistotnym. Do istotnie zmniejszonego dopływu krwi do serca dochodzi, gdy blaszka miażdżycowa zwęża naczynie wieńcowe w co najmniej 50%, mówimy wtedy o zwężeniu tętnicy istotnym hemodynamicznie. W takiej sytuacji bole pojawiają się przy większych obciążeniach, jak na przykład wysiłek fizyczny lub stres. Gdy zwężenie naczynia wieńcowego zmniejsza jego światło w ponad 80%, mówimy o zwężeniu krytycznym - objawy bólowe pojawiają się już przy niewielkim wysiłku fizycznym, a nawet w spoczynku i często nawracają.
ABC INSULINOTERAPII
Najczęstsze błędy pacjentów z cukrzycą typu 2 (cz. 2). Użytkowanie wstrzykiwaczy: Jednym z najczęściej zgłaszanych błędów jest niewłaściwe przechowywanie wstrzykiwacza. Ku mojemu zaskoczeniu ciągle słyszę od zespołów leczących, iż widują u pacjentów peny w okropnym stanie: brudne, zakrwawione, z przykręconą igłą do gwintu wkładu insulinowego. Jest to praktyka niedopuszczalna. Należy pamiętać, że podczas podawania insuliny należy przestrzegać zasad aseptyki i antyseptyki. To bardzo ważne. Brak odpowiedniego przechowywania wstrzykiwacza może powodować ryzyko zakażenia oraz nieprawidłowości w kontroli glikemii. Obowiązkiem każdego pacjenta jest dbanie o własny wstrzykiwacz niezależnie od tego, czy jest wielorazowego, czy jednorazowego użytku. Warto wspomnieć, że peny wielorazowe posiadają dodatkowe etui chroniące przed zabrudzeniami lub innymi uszkodzeniami. Do wstrzykiwacza jednorazowego należy takie etui dodatkowo dokupić.
ZDROWO ŻYWIENIOWO
Zdrowe grillowanie: Aby grillowanie nie wiało nudą, warto czasami zamiast mięsa sięgnąć po ryby, które nie tylko wspaniale smakują, ale także są źródłem wielu cennych składników odżywczych. Ryby najlepiej grillować w całości, żeby mięso nie wyschło. Aby się nie rozpadły, należy używać specjalnych siatek. Warto nadziać je ziołami, przede wszystkim rozmarynem, tymiankiem, natką pietruszki czy koperkiem, przyprawami - przede wszystkim czosnkiem, białym pieprzem i solą morską (bo kamienna niestety wysusza mięso) albo napełnić farszem. W ten sposób wzmocnimy wrażenia smakowe. Mięso będzie bardziej delikatne, jeśli przed grillowaniem zostanie zamarynowane w oliwie i sokach cytrusowych z ziołami lub pesto, a następnie zawinięte w folię - także z warzywami. Grillować można każdą rybę - od tłustych makreli, poprzez łososie i tuńczyki, aż po szczupaki. Szczególnej uwagi podczas grillowania wymaga delikatny dorsz. Filet lepiej zawinąć w folię, a całego włożyć do siatki. Dorsza pieczemy na średnim żarze i przewracamy tylko raz. 10 minut przed zakończeniem grillowania przekładamy rybę w mniej nagrzaną część grilla, ponieważ w ten sposób dopiecze się w środku.
WARTO WIEDZIEĆ
Czerniak: W Polsce rozpoczęła się dyskusja nad projektem regulacji prawnej umożliwiającej korzystanie z solariów wyłącznie osobom pełnoletnim. Spowodowane jest to m.in. zwiększoną zachorowalnością na wyjątkowo agresywny nowotwór, jakim jest czerniak, do powstania którego może doprowadzić zarówno nadmierna ekspozycja na światło słoneczne, jak i na promieniowanie UV wytwarzane przez lampy w solariach. Istotnym elementem profilaktyki jest edukacja o potencjalnych czynnikach zwiększających ryzyko zachorowania na nowotwór. W przypadku ekspozycji na słońce ważne jest stosowanie preparatów na skórę z odpowiednio wysokimi filtrami przeciwsłonecznymi. Zaleca się również unikanie ekspozycji na działanie najsilniejszego promieniowania słonecznego, szczególnie między godziną 11 a 15. Dodatkowo należy zakrywać głowę przed słońcem i chronić oczy za pomocą okularów przeciwsłonecznych oraz unikać sztucznych źródeł promieniowania ultrafioletowego, w tym solariów i lamp opalających.

Zapraszamy na stronę: www.diabetyk.pl