Wśród nich wyróżniamy oczywiście różne postacie białaczki (nowotworu krwi), a także anemię (niedokrwistość), trombofilię, hemofilię i inne rodzaje skaz krwotocznych. Badaniem, diagnostyką i leczeniem chorób krwi zajmuje się hematologia, a chorób krwi związanych z nowotworami - hematoonkologia. W poniższym tekście przedstawiamy objawy, które powinny zaniepokoić każdego pacjenta i skłonić go do wykonania podstawowych badań krwi, a także przybliżamy czytelnikom najczęściej pojawiające się i najgroźniejsze choroby układu krwiotwórczego.
Choroby krwi - objawy. Kiedy udać się do lekarza, by pogłębić diagnostykę?
Generalnie każda osoba powinna poddawać się podstawowym badaniom krwi co najmniej raz w roku. Już najprostsza morfologia może wykazać nieprawidłowości, które będą sugestią dla lekarza do poszerzenia diagnostyki. Samodzielnie natomiast możemy zaobserwować pewne objawy, które mogą wskazać nam konieczność poddania się badaniom. Warto tutaj zaznaczyć, w jaki sposób krew może "chorować". Najczęściej dzieje się tak, gdy jeden lub kilka ze składników krwi (erytrocyty, trombocyty, granulocyty i inne) niekontrolowanie się namnażają, jest ich za mało lub nie spełniają przypisanej im funkcji. Wszystkie tego typu anomalie wykazywane są podczas badań krwi. Na jakie objawy warto więc zwrócić uwagę w kontekście chorób krwi?- Utrata apetytu, połączona ze znaczną utratą masy ciała w krótkim czasie;
- uczucie osłabienia, ciągłej senności i permanentnego zmęczenia, wyczerpania organizmu;
- uczucie pełności po lewej stronie jamy brzusznej (wskazuje często na nowotwory krwi);
- częste "łapanie" infekcji - od tych wirusowych, dających objawy ze strony górnych dróg oddechowych, aż po nawracające infekcje intymne;
- bladość skóry, szybsze i częstsze pojawianie się siniaków i krwawych wybroczyn po nawet lekkim uderzeniu;
- częste krwotoki (przykładowo - z nosa) lub zwiększona ilość krwi miesiączkowej;
- omdlenia, zawroty głowy, duszności;
- nadmierne pocenie się - głównie w porze nocnej.
Jeśli któryś z powyższych objawów utrzymuje się u pacjenta przez kilka tygodniu lub jeśli występują one łącznie, należy bezzwłocznie udać się do lekarza pierwszego kontaktu - skieruje on daną osobę na badania krwi i - jeśli zajdzie taka potrzeba - na dalszą diagnostykę lub zaleci zażywanie leków poprawiających pracę układu krwiotwórczego (zobacz: https://liki24.pl/atc-krew-iuklad-krwiotworczy/).
Najczęstsze i najgroźniejsze choroby krwi i układu krwiotwórczego
Wśród chorób układu krwiotwórczego, które diagnozuje się najczęściej lub takich, które są najgroźniejsze dla ludzkiego zdrowia i życia, można wyróżnić:- niedokrwistość (anemię), spowodowaną spadkiem liczby czerwonych krwinek, spadkiem poziomu hemoglobiny, a w efekcie - osłabieniem zdolności krwi do transportu tlenu. Niedokrwistość tak naprawdę nie jest jednostką chorobową, ale zaburzeniem, które może pojawić się na skutek różnych czynników - najczęściej jest to schorzenie lub konkretny stan organizmu. Anemia może być powiązana z ciążą, niedoborami żelaza i kwasu foliowego (które często występują w okresie ciąży), ale również diagnozuje się ją jako objaw chorób układu autoimmunologicznego czy w przebiegu infekcji (przykładowo - malarii). Niedokrwistość może wskazywać także na rozwój nowotworów szpiku kostnego;
- hemofilię, czyli chorobę należącą do grupy skaz krwotocznych, w przebiegu której obserwuje się niedobory czynników krzepnięcia (w zależności od niedoboru konkretnego czynnika, wyróżnia się hemofilię A, B oraz C). Jest chorobą dziedziczoną genetycznie oraz chorobą rzadką - nie oznacza to jednak, że nie jest groźna dla zdrowia i życia. Hemofilia bowiem objawia się krwawieniami wewnętrznymi (zagrażającymi stawom i organom), a także krwawieniami zewnętrznymi, niosącymi ryzyko utraty bardzo dużych ilości krwi. Chorzy na hemofilię mogą prowadzić normalne życie, jednak - z uwagi na wyżej przywołane ryzyko - wiele aktywności jest dla nich ograniczonych bądź wręcz niedozwolonych;
- trombofilię (inaczej określaną jako nadkrzepliwość), charakteryzującą się - w przeciwieństwie do hemofilii - nadmierną krzepliwością krwi, co prowadzi do znacznie zwiększonego ryzyka powstawania zakrzepów. Trombofilia może być wrodzona lub nabyta i jest jedną z najgroźniejszych przyczyn zakrzepicy (choroby zakrzepowo-zatorowej). Do postępu choroby przyczyniają się takie czynniki, jak: palenie papierosów, zażywanie środków hormonalnych, stałe przebywanie w jednej pozycji, intensywne, długie i częste podróże czy duża otyłość. Do ograniczania negatywnych skutków trombofilii w postaci pojawiania się zakrzepów stosuje się leki rozrzedzające krew - https://liki24.pl/atc-krew-iuklad-krwiotworczy/atc-leki-przeciwzakrzepowe-1/;
- białaczki (określane również jako nowotwory krwi), które objawiają się ponadprzeciętnym rozwojem komórek układu krwiotwórczego, prowadzącym do upośledzenia funkcji tego układu. Dzielą się na białaczki o ostrym i przewlekłym przebiegu, a także na białaczki szpikowe i limfoblastyczne (w zależności od tego, czy patologiczne narastanie komórek układu krwiotwórczego odbywa się w szpiku kostnym, czy w węzłach chłonnych). W leczeniu białaczek ostrych niemalże każdorazowo stosowana jest chemioterapia, natomiast przy białaczkach przewlekłych wdraża się najczęściej farmakoterapię oraz obserwację kliniczną. W niektórych przypadkach, do wyleczenia pacjenta niezbędny jest przeszczep szpiku.